De verplichting voor een meetbrief is in Nederland gekoppeld aan de verplichting tot het teboekstellen van het schip:
- vervoer van lading bij een laadvermogen van 20 ton of meer;
- vervoer zonder lading bij een verschil tussen ledige en maximale waterverplaatsing van 10m³ of meer;
- een zeeschip dat een certificaat van onderzoek heeft voor het varen met een grotere diepgang op de binnenwateren dan op zee of de kustwateren.
Een meetbrief voor een binnenvaartschip kan aangevraagd worden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport.
Voor een eenvoudige wijziging, zoals de scheepsnaam, hoeft geen bezoek aan boord plaats te vinden. In alle andere gevallen moet een scheepsmeter van de Inspectie Leefomgeving en Transport aan boord komen voor een onderzoek, dat is meestal een controlemeting.
Een meetbrief vervalt:
- als de geldigheidsduur is verlopen.
- wanneer een verbouwing plaatsvindt die van invloed is op in de meetbrief genoemde waarden, trim en of verplaatsing.
- een verbouwing is bijvoorbeeld: het veranderen van de hoofdafmetingen, patrijspoorten en openingen boven de lastlijn, alle in- en uitwendige verbouwingen, het verwijderen of veranderen van een motor.
- als het schip een andere bestemming krijgt of anders gebruikt wordt dan waarvoor de meetbrief is afgegeven.
- als de meetbrief is gewijzigd door daartoe niet bevoegde personen.
- als aan het schip andere veranderingen of blijvende beschadigingen zijn aangebracht, waardoor de omschrijving in de meetbrief niet meer klopt.
- wanneer de meetbrief niet meer volledig is.